بایگانی برچسب ها: همسر واقعی محمدرضا شجریان
محمدرضا شجریان +بیوگرافی
محمدرضا شجریان | |
---|---|
اطلاعات هنرمندنام اصلیمحمدرضا شجریاننام مستعارسیاوش بیدگانیزادروز۱ مهر ۱۳۱۹
مشهد، استان خراسان رضویاهل کشور ایرانسبکهاموسیقی اصیل ایرانیکار(ها)خوانندهمدت کاراز ۱۳۴۰ در رادیو خراسان و از ۱۳۴۵ در رادیو ایرانناشر(ها)شرکت دلآوازشرکت ماهوروبگاهhttp://www.delawaz.com
بیوگرافی محمدرضا شجریان
محمدرضا شجریان (۱ مهر ۱۳۱۹ در مشهد) خواننده، موسیقیدان و خوشنویس ایرانی است. وب گاه آسیاسوسایتی وی را پرآوازهترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی[۱] و روزنامهٔ ونکوورسان او را یکی از مهمترین هنرمندان موسیقی جهان توصیف کردهاست.[۲] محمدرضا شجریان، هماکنون رییس شورای عالی خانه موسیقی ایران است.[۳] او همچنین بنیانگذار گروه شهناز میباشد. [۴]
زندگینامه
محمدرضا شجریان، یکم مهر ۱۳۱۹ در مشهد زاده شد. خواندن را از کودکی با همان لحن کودکانه آغاز کرد. از کودکی با توجه به استعداد و صدای خوبش تحت تعلیم پدر که خود قاری قرآن بود مشغول به پرورش صدای خویش شد و در سال ۱۳۳۱، برای نخستین بار، صدای تلاوت قرآن او از رادیو خراسان پخش میشود.
وی در سال ۱۳۳۸ به دانشسرای مقدماتی در مشهد رفت و از همان سال برای نخستین بار با یک معلم موسیقی آشنا شد.[۵]
وی پس از دریافت دیپلم دانشسرای عالی، به استخدام آموزش و پرورش در آمد و به تدریس مشغول شد و در این زمان با سنتور آشنا شد. در سال ۱۳۳۷ به رادیو خراسان رفت و در رشته آواز مشغول فعالیت شد. سپس برای اجرای برنامههای گلها به تهران نزد استاد داوود پیرنیا دعوت شد و در بیش از یکصد برنامه گلها و برگ سبز شرکت کرد. شجریان در سال ۱۳۴۰ ازدواج کرد که حاصل آن سه دختر و یک پسر (همایون) بود.[۵] او در سال ۱۳۴۶ به تهران رفت و با احمد عبادی آشنا شد و از سال ۱۳۴۶ در کلاس اسماعیل مهرتاش شرکت نمود. همچنین برای آموختن خوشنویسی در انجمن خوشنویسان نزد استاد ابراهیم بوذری رفت. او از سال ۱۳۴۷، خوشنویسی را نزد استاد حسن میرخانی ادامه داد. وی در سال ۱۳۴۹، درجهٔ ممتاز را در خوشنویسی به دستآورد.[۵]
شجریان تا سال ۱۳۵۰ با نام مستعار سیاوش بیدکانی با رادیو همکاری میکرد، ولی بعد از آن از نام خود استفاده کرد.[۵] در ۱۳۵۰ با فرامرز پایور آشنا شد و یادگیری سنتور و ردیفهای آوازی را نزد وی دنبال کرد.[۵] در سال ۱۳۵۱ در برنامهٔ گلها با استاد نورعلی خان برومند آشنا شد و به آموختن شیوهٔ آوازی طاهرزاده نزد او پرداخت. از سال ۱۳۵۲ نزد عبدالله دوامی کلیه ردیفهای موسیقی و شیوههایتصنیفخوانی را فرا گرفت. در همین سال به همراه گروهی از هنرمندان چون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگفر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون و داوود گنجهای، مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی استاد داریوش صفوت بنا نهاد.
وی شیوههای آوازی اقبالالسلطان، تاج اصفهانی، میرزا ظلی، ادیب خوانساری، حسین قوامی و بنان را روی صفحات و نوارها بهدقت دنبال کرد. از سال ۱۳۵۴، تدریس هنرجویان را در رشته آواز در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۵۸ با تعطیلی این رشته کار تدریس خود را پایان داد. در سال ۱۳۵۷ بههمراه هوشنگ ابتهاج و برخی هنرمندان دیگر از رادیو کنارهگیری کرد.[۵] شجریان در اسفندماه سال ۱۳۵۶ شرکت دلآواز را بنیانگذاری کرد. همچنین در سال ۱۳۵۶ در مسابقه تلاوت قرآن کشوری رتبهٔ نخست را به دستآورد.[۵]
در ۱۳۵۷ چندین سرود میهنی اجرا کرد و همکاری خود را با سازمانهای دولتی ادامه نداد و در خانه به تحقیق و تدوین ردیفهای آوازی پرداخته و به آموزش شاگردان قدیمیاش همت گماشت. در فاصله سالهای دههٔ شصت، شجریان همکاری گستردهای را با پرویز مشکاتیان آغاز کرد که حاصل آن آلبومهایی چون بیداد همایون، آستان جانان، سرّ عشق (ماهور)، نوا، دستان، گنبد مینا و جان عشاق بود. در این سالها به همراه گروه عارف کنسرتهایی را در خارج از ایران اجرا کرد.[۵]
پس از سال ۱۳۶۸ به همراه داریوش پیرنیاکان و جمشید عندلیبی به اجرای کنسرت در آمریکا و اروپا پرداخت. این گروه در سال بعد، کنسرتهایی را برای جمعآوری کمک مردم دنیا به زلزلهزدگان رودبار انجام داد. آلبومهای دل مجنون، سرو چمان، یاد ایام و آسمان عشق با همکاری گروه آوا و نیز دلشدگان با آهنگسازی حسین علیزاده در این سالها منتشر شدند. در سال ۱۳۷۴، شجریان کنسرتهایی در شهرهایاصفهان، شیراز، ساری، کرمان و سنندج برگزار کرد و در همین سال، آلبوم چشمه نوش را با محمدرضا لطفی و مدتی بعد، در خیال را با همکاری مجید درخشانی منتشر کرد. وی در سال ۱۳۷۷، آلبوم شب، سکوت، کویر را با آهنگسازی کیهان کلهر منتشر کرد.
شجریان در سال ۱۳۷۸ جایزه پیکاسو را از طرف سازمان یونسکو دریافت کرد.[۶] از سال ۱۳۷۹ با حسین علیزاده، کیهان کلهر و پسرش همایون به اجرای کنسرت پرداخت که حاصل آن، آلبومهای زمستان است،بی تو به سر نمیشود، فریاد، ساز خاموش و سرود مهر بود. در سال ۱۳۸۲، به همراه همین گروه برای کمک به زلزلهزدگان بم کنسرتی در تهران با نام همنوا با بم اجرا کرد.
از سال ۱۳۸۶، شجریان به همکاری با گروه آوا پرداخت و کنسرتهایی در تهران، اصفهان، اروپا، آمریکا و کانادا اجرا کرد. در همین سال و در مراسم درگذشت مادرش، پس از ۳۰ سال، دعای ربنا را دوباره خواند.[۷]شجریان اکنون به همراه پسرش همایون شجریان به ترویج و اشاعه موسیقی اصیل و سنتی ایرانی میپردازد. پس از برگزاری کنسرت شجریان در ونکوور کانادا، گلوب اند میل، شجریان را افسانهٔ موسیقی شرق معرفی کرد.[۸]
زندگی شخصی
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۴۰، در سن ۲۱ سالگی و زمانی که معلم بود با خانم فرخنده گلافشان که وی نیز معلم دبستان بود آشنا شد و آنها در شهر قوچان پای سفره عقد نشستند. یک سال بعد یعنی در ۲۹ مرداد ۱۳۴۱ آنها جشن عروسی خود را در مشهد گرفتند و زندگی مشترک را آغاز کردند که حاصل آن سه دختر بود: راحله، افسانه (همسر سابق پرویز مشکاتیان) و مژگان (همسر محمدعلی رفیعی که نام او در اکثر کاستهای شجریان به چشم میخورد. وی دارای مدرک کارشناسی ارشد گرافیک میباشد و به همراه همسرش که مهندس است به کارهای طراحی کامپیوتری کاستهای پدر میپردازد)، و یک پسر (همایون). شجریان در سال ۱۳۷۱ از این بانو جدا شد و یک سال بعد با خانم کتایون خوانساری ازدواج کرد. نتیجه این ازدواج، رایان پسر دوم محمدرضا شجریان است که در ونکوور بهدنیا آمد.
کنسرتها
شجریان کنسرتهای زیادی برگزار کردهاست، که کنسرت راستپنجگاه به همراه محمدرضا لطفی و ناصر فرهنگفر از مهمترین آنها به شمار میرود. از کارهای دیگرش، همکاری با گروه عارف و شیدا و همچنین چاووش بود که آثاری به یادماندنی موسیقی ایران را شامل میشوند. کنسرت هم نوا با بم نیز از جمله کنسرتهای به یاد ماندنی استاد شجریان میباشد که در آن کنسرت، سبک جدیدی از آواز مرغ سحر را با همخوانی فرزندش اجرا نمود. پس از آن با اجرای کنسرتهای بسیار به همراه استادان دیگر به شناساندن موسیقی ایران در جهان کارهای بسیاری انجام داد که هنوز هم ادامه دارد. به همراه پرویز مشکاتیان، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، محمد موسوی، داریوش پیرنیاکان، حسن کسایی و دیگر استادان، کارهای بسیاری ضبط کردهاست. وی در بهار ۱۳۸۶ به همراه مجید درخشانی، سعید فرجپوری،محمد فیروزی و فرزندش همایون شجریان، کنسرتهایی در چند کشور اروپایی انجام داد. این کنسرت، در تابستان و پاییز ۱۳۸۶ در تهران و اصفهان نیز اجرا شد. همچنین او در سال ۲۰۱۰ تور کنسرتهای خود را به همراه گروه شهناز در چندین کشور مانند استرالیا، انگلستان، ترکیه، امریکا برگزار کرد. در سال ۲۰۱۱ او به همراه گروه شهناز در تعدادی از کشورهای اروپایی کنسرت اجرا کرد.
- ۱۳۸۹ – تور بزرگ کنسرت به امریکا، استرالیا، ترکیه، انگلیس و…
- مهر ۱۳۸۷ – کنسرت تهران در تالار بزرگ کشور
- خرداد و تیر ۱۳۸۷ – کنسرت تهران[۹]، برای کمک به ساخت آرامگاه شمس تبریزی در خوی
- کنسرت آمریکا و کانادا، خرداد ۱۳۸۷[۱۰]
- ۱۳۸۶ – کنسرت اصفهان
- ۱۳۸۶ – کنسرت تهران
- ۱۳۸۵ – کنسرت فرانسه
- ۱۳۸۴ – کنسرت لندن، (کوئین الیزابت هال)
- آذر ۱۳۸۴ – تهران، (تالار بزرگ کشور)
- دی ۱۳۸۲ – همنوا با بم، تهران (تالار وزارت کشور) برای کمک به زلزلهزدگان بم
- ۱۳۸۱ – مرکبخوانی، اروپا و کانادا
- ۱۳۸۱ – راست پنجگاه، اروپا و کانادا
- ۱۳۷۹ – نوا، اروپا، آمریکا و کانادا
- ۱۳۷۹ – داد و بیداد، اروپا، آمریکا و کانادا
- زمستان است ۱۳۷۹ – اروپا، آمریکا و کانادا
- تابستان ۱۳۷۸ – کنسرت ارکستر موسیقی ملی ایران، چهل ستون اصفهان،
- ۱۳۶۷ کنسرت شور (تالار وحدت)
استادان آواز
اسماعیل مهرتاش، عبدالله دوامی، نورعلی برومند از جمله استادانی بودند که محمدرضا شجریان ردیفها، گوشهها، و دورههای آوازی موسیقی ایرانی را نزد آنها تمرین کرد.
وی همچنین نوازندگی سنتور را نزد جلال اخباری و استاد فرامرز پایور آموخت.
همکاری با رادیو و تلویزیون
برای اولین بار در سن ۱۲ سالگی به تلاوت قرآن در رادیو محلی پرداخت و در سال ۱۳۳۷، ۱۸ ساله بود که مشغول به همکاری با رادیو خراسان شد. سال ۱۳۴۶ به تهران آمد و در اواخر دهه ۴۰ و تا سال ۵۶ با «رادیو ایران» همکاری کرد. به دلیل مخالفت خانواده با نام مستعار «سیاوش بیدگانی» در برنامه «برگ سبز» و «گلهای تازه» اجراهای بسیاری توسط کنسرت رادیو به همراه محمدرضا لطفی، جلیل شهناز،حسن ناهید، ناصر فرهنگفر و دیگر نوازندگان آن دوره اجرا کرد. در سالهای آخر حکومت محمدرضا شاه پهلوی، شاه ایران، همکاری خود را به گفته خود به دلیل «پخش آهنگهای مبتذل» با رادیو و تلویزیون قطع کرد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و متعاقب آن انقلاب فرهنگی سال ۱۳۵۹ و قطع برنامههای موسیقی، همکاری او نیز با رادیو قطع شد.
در سالهای اخیر و پس از اصلاحات، رادیو فرهنگ، در برنامه نیستان برخی از کارهای قدیمی و جدید او را پخش میکند، همچنین شبکه چهار جمهوری اسلامی در برنامهای تحت عنوان آوای ایرانی، با استفاده از «گنجینه گلهای تازه رادیو ایران» آواز شجریان را همراه با تصاویری از خوشنویسی، نگارگری و دیگر هنرهای ایرانی پخش میکند.
انتخابات ریاست جمهوری دهم و قطع همکاری با صدا و سیما
پس از دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران، محمدرضا شجریان در نامهای به عزت الله ضرغامی از وی خواست تا از پخش آثار او در صدا و سیما خودداری کند. وی گفت: «سرودهایی که خوانده بهویژه سرود ایران، ای سرای امید متعلق به سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ بوده و هیچ ارتباطی با شرایط کنونی ندارد». وی اعلام کرد سازمان صدا و سیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و به حکم قانون و شرع از این سازمان خواسته صدا و آثار او را در هیچیک از واحدهای رادیو و تلویزیون پخش نکند. صداوسیما در آستانه انتخابات و پس از آن به نحو گستردهای از آثار شجریان (به ویژه سرود ایران، ای سرای امید) و سایر ترانههای با مضمون ملی استفاده میکرد.[۱۱] وی در گفتوگو با بیبیسی گفت: «در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدی نژاد، خس و خاشاک به حرکت در آمدهاند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود.» وی در گفتگو با بیبیسی گفت که هربار که صدای خود را از این رسانه میشنود احساس شرم میکند و بدنش میلرزد.[۱۲][۱۱] وی همچنین در تظاهرات اعتراضی انتخابات ۸۸ دیده شد.[۱۳][۱۲]
جوایز
در سال ۱۳۷۸ موفق به دریافت جایزه پیکاسو و دیپلم افتخار از طرف سازمان یونسکو در پاریس شد. این جایزه هر پنج سال به هنرمندی که برای شناساندن فرهنگ و هنر کشورش میکوشد اهدا میشود. پیش از وی، این جایزه را نصرت فاتحعلیخان خواننده قوالی از پاکستان دریافت کرده بود. استاد در سال ۲۰۰۶ نشان موتزارت را از سازمان یونسکودریافت کردند. استاد شجریان ۲ سال به خاطر آلبومهای فریادو بی تو به سر نمیشود، نامزد جایزه گرمی شد. جایزه گرمی معتبرترین جایزه موسیقی در آمریکا میباشد. او تنها خواننده ایران است که نامزد جایزه گرمی شدهاست. هرساله ۵ کاست از بخش موسیقی کلاسیک برای نامزدی این جایزه معرفی میگردند.
تجلیل
از محمدرضا شجریان به عنوان استاد آواز ایرانی در مراسم متعددی تجلیل شدهاست از جمله در جمعه ۲۸ آبان ماه ۱۳۸۹ مراسمی با نام «سومین سال بزرگداشت ادب و هنر پارسی» در دانشگاه استنفوردآمریکا برگزار شد که طی آن جایزه این بزرگداشت توسط بنیانگذار آن بیتا دریاباری که همسر سابق امید کردستانی یکی از مدیران ارشد شرکت گوگل است به محمدرضا شجریان استاد موسیقی ایرانی تعلق گرفت. در این مراسم جایزه «بیتا» به محمدرضا شجریان که طی سالیان متمادی کنسرتهای زیادی را در داخل ایران و کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا برگزار کردهاست به دلیل تلاش فراوانش برای حفظ و ترویج موسیقی ایران اهدا شد.
در این مراسم محمدرضا شجریان پس از دریافت جایزه پشت تریبون قرار گرفت و ضمن تشکر از دانشگاه استنفورد و بیتا دریاباری به سوالات جمع حاضر در سالن که بیشتر ایرانی بودند پاسخ داد. لازم به گفتن است که این جایزه توسط بخش مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد آمریکا بنیان نهاده شده و در اولین سال برگزاری این مراسم، سیمین بهبهانی نویسنده و غزلسرای معاصر ایرانی این جایزه را دریافت کرده بود.
محتوای کاری
بیشتر آوازها و تصنیفهای اجرا شده گزیدهای بوده از سرودههای شاعران بزرگ ایران چون سعدی، حافظ، مولوی[۱۴]، باباطاهر، خیام، عطار و برخی تصنیفهای قدیمی با مضامین عاشقانه، و اجتماعی. وی همچنین، در برخی کنسرتها و کارهای جدیدتر خود از «شعر نو» شاعرانی چون فریدون مشیری، نیما یوشیج، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، مهدی اخوانثالث و هوشنگ ابتهاج استفاده کردهاست. از جمله کارهای مشترک او گزیدهای است از رباعیات خیام با صدای شجریان و رباعیخوانی احمد شاملو. همچنین، وی تعدادی از دعاهای قرآنی را در اثر مشهور به ربّنا خواندهاست که در هنگام افطارهای ماه رمضان از صدا و سیمای ایران پخش میشد.[۱۵] همچنین بعد از درگذشت پدرش که از اساتید و قاریان مشهور قرآن در مشهد بود دو کاست از تلاوتهای قرآن خود را با عنوان «به یاد پدر» منتشر کرد.
خوشنویسی
محمدرضا شجریان علاوه بر استعدادش در آوازخوانی، علاقه زیادی به خوشنویسی ایرانی دارد. او از سال ۱۳۴۴ به فراگیری نستعلیق نزد استادان ابراهیم بوذری، و حسین میرخانی پرداخت. او در حال حاضر دارای درجه ممتاز در خط نستعلیق میباشد.
سازهای ابداعی
شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاه در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی در آورد[۱۶]. سازهای ابداعی او عبارتند از:
- شهرآشوب
- صراحی
- ساغر
- کرشمه
- سبو
- تندر
- باربد
- ارغنون
-
نمایشگاهها
نمایشگاه سازهای ابداعی شجریان ۱۳۹۰ نمایشگاهی از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان (خواننده سنتی ایرانی) میباشد که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ در تالار بهارخانه هنرمندان افتتاح گردید
آثار
- ۱۳۹۰ – مرغ خوشخوان
- شهریور ۱۳۸۸ -زبان آتش (هم نوا با خس وخاشاک) تک آهنگی در آواز دشتی با شعری از فریدون مشیری که به گفته خودش، در مصاحبه با رادیو آمریکا، در واکنش به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ خوانده شدهاست.
- شهریور ۱۳۸۸ – رندان مست در دستگاه همایون
- فروردین ۱۳۸۸ – آه باران
- ۱۳۸۶ – غوغای عشق بازان (در دستگاه شور و آواز افشاری)
- اجرا ۱۳۸۴ / انتشار ۱۳۸۶ – سرود مهر در آواز بیات ترک و افشاری
- اجرا ۱۳۸۴ / انتشار ۱۳۸۶ – ساز خاموش در آواز دشتی
- اردیبهشت ۱۳۸۴ – جام تهی (که در این سال به صورت رسمی بیرون آمد ولی ضبط آن به دهه پنجاه برمیگردد)
- ۱۳۸۳ – فریاد
- ۱۳۸۱ – بی تو به سر نمیشود
- ۱۳۷۹ – زمستان است
- ۱۳۷۸ – بوی باران
- ۱۳۷۸ – آرام جان
- ۱۳۷۸ – آهنگ وفا
- ۱۳۷۸ – تلاوت قرآن ۱ و ۲
- ۱۳۷۷ – شب، سکوت، کویر
- اجرا ۱۳۵۶ / انتشار ۱۳۷۷ – چهره به چهره
- اجرا ۱۳۵۴ / انتشار ۱۳۷۷ – راست پنجگاه
- ۱۳۷۶ – معمای هستی
- ۱۳۷۶ – شب وصل
- ۱۳۷۶ – رسوای دل
- ۱۳۷۵ – در خیال
- ۱۳۷۵ – پیغام اهل دل
- اجرا ۱۳۶۳ / انتشار ۱۳۷۴ – همایون مثنوی
- ۱۳۷۴ – گنبد مینا
- ۱۳۷۴ – جان عشاق
- اجرا تابستان ۱۳۷۱ / انتشار ۱۳۷۴ – یاد ایام
- اجرا ۱۳۷۳ – قاصدک (اجازهٔ انتشار نیافت)
- ۱۳۷۲ – چشمهٔ نوش
- ۱۳۷۱ – دلشدگان
- ۱۳۷۱ – آسمان عشق
- ۱۳۷۰ – سرو چمان
- ۱۳۷۰ – خلوتگزیده
- ۱۳۷۰ – دل مجنون
- ۱۳۷۰ – پیام نسیم
- اجرا ۱۳۵۹ / انتشار ۱۳۶۷ – ساز قصهگو
- ۱۳۶۷ –دستان
- ۱۳۶۷ – دود عود
- ۱۳۶۵ – نوا، مرکب خوانی
- ۱۳۶۵ – سر عشق
- ۱۳۶۵ – ماهور
- ۱۳۶۴ – آستان جانان
- ۱۳۶۴ – بیداد
- ۱۳۶۳ – پیوند مهر
- ۱۳۵۹ – عشق داند در آواز ابوعطا
- ۱۳۵۸ – پیغام اهل راز (راز دل و انتظار دل)
- ۱۳۵۸ – سپیده در دستگاه ماهور
- ۱۳۵۸ – ربّنا.[۱۸]
- ۱۳۵۷ – گلبانگ ۲ (دولت عشق)
- ۱۳۵۷ – گلبانگ ۱
- ۱۳۵۶ – به یاد عارف در آواز بیات ترک
- ۱۳۵۶ – چهره به چهره در دستگاه نوا
- ۱۳۵۵ – جان جان در دستگاه سهگاه
-
- برنامه گلهای رنگارنگ ۴۷۲، ۵۴۱ الف، ۵۴۱ ب، ۵۴۴ ب، ۵۶۲ ب، ۵۶۷، ۵۷۲ ب، ۵۷۴، ۵۷۵، ۵۷۸، ۵۸۰ الف، ۵۸۰ ب
- برنامه گلهای تازهی ۱۳، ۲۳، ۲۵، ۳۱، ۳۷، ۴۲، ۴۸، ۵۳، ۵۴، ۵۸، ۶۰، ۶۵، ۶۶، ۷۱، ۷۲، ۷۵، ۷۷، ۸۵، ۸۷، ۹۲، ۹۷، ۱۰۰، ۱۰۲، ۱۰۴، ۱۰۶، ۱۰۷، ۱۲۱، ۱۲۳، ۱۲۵، ۱۲۸، ۱۳۳، ۱۳۸، ۱۴۰، ۱۴۲، ۱۴۴، ۱۴۷، ۱۵۱، ۱۵۳ الف، ۱۵۳ ب، ۱۵۴، ۱۵۶، ۱۵۸، ۱۶۰، ۱۶۲، ۱۶۶، ۱۶۹، ۱۷۱، ۱۷۵، ۱۷۶، ۱۷۸، ۱۸۰، ۱۸۴، ۱۸۲ الف، ۱۸۲ ب، ۱۸۵، ۱۸۷، ۱۸۸، ۱۹۰
- برنامه گلچین هفتهی ۲، ۳، ۶، ۷، ۱۰، ۱۴، ۱۷، ۱۸، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۶، ۲۹، ۳۰، ۳۲، ۳۴، ۳۷، ۳۸، ۴۰، ۴۱، ۴۲، ۴۳، ۴۴، ۴۷، ۴۸، ۴۹، ۵۰، ۵۲، ۵۳، ۵۴، ۵۵، ۵۷، ۵۸، ۶۰، ۶۱، ۶۶، ۶۷، ۶۸، ۷۰، ۷۱، ۷۲، ۷۳، ۷۶، ۷۷، ۷۸، ۷۹، ۸۰، ۸۱، ۸۲، ۸۳، ۸۴، ۸۵، ۸۶، ۸۸، ۸۹، ۹۳، ۹۴، ۹۶، ۹۸، ۱۰۰، ۱۰۴، ۱۰۵، ۱۰۷، ۱۰۹، ۱۱۱، ۱۱۴
- برنامه برگ سبز ۲۱۶، ۲۴۲، ۲۴۵، ۲۴۶، ۲۴۷، ۲۴۸، ۲۴۹، ۲۵۰، ۲۵۱، ۲۵۵، ۲۵۸، ۲۶۱، ۲۷۱، ۲۷۹، ۲۸۳، ۲۸۷، ۲۸۸، ۲۹۲، ۳۰۶، ۳۰۸ الف
- برنامه یک شاخه گل ۴۰۲، ۴۰۷، ۴۱۰، ۴۱۲، ۴۱۳، ۴۱۷، ۴۱۸، ۴۲۵، ۴۳۹، ۴۴۶، ۴۴۷، ۴۵۰، ۴۵۷
- برنامه موسیقی ایرانیی ۱، ۲، ۹، ۱۰، ۳۱، ۳۲، ۳۳، ۵۳، ۵۴، ۵۵، ۹۶، ۱۰۴، ۱۰۵، ۱۰۶، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۰۹، ۱۱۰، ۱۱۱، ۱۱۲، ۱۱۳، ۱۱۴، ۱۱۵، ۱۱۶، ۱۱۷
- رباعیات خیام
- قرآن در دستگاه فارسی که پس از فوت پدرشان با نام به یاد پدر ۱ و ۲ به بازار آمد
- دانشکده موسیقی پاریس درسال ۱۳۶۵ که سه آلبوم سرو چمان، دل مجنون و پیام نسیم که در ۳ روز پشت سرهم این پنج البوم را اجرا کرد
شاگردان سرشناس
- حسام الدین سراج[۲۱]
- قاسم رفعتی[۲۱]
- همایون شجریان[۲۱]
- ایرج بسطامی[۲۱]
- محسن کرامتی[۲۱]
- علی جهاندار[۲۱]
- حمیدرضا نوربخش[۲۱]
- علیرضا قربانی[۲۱]
- سینا سرلک[۲۲]
- مظفر شفیعی[۲۱]
همچنین شهرام ناظری، علیرضا افتخاری و علی رستمیان نیز مدتی نزد او بر روی ردیفهای آوازی کار کردهاند.